Büyü Nedir? Çeşitleri ve Belirtileri Nelerdir?
Büyü veya sihir, doğaüstü varlıkları ve kuvvetleri etkilemek için kullanılan inanışları ve uygulamaları ifade eder. Bu kavram, insanların doğal dünyayı, olayları, nesneleri ve insanları paranormal veya mistik yöntemlerle etkileyebileceklerini öne süren bir kültürel sistem etrafında oluşmuştur. Popüler kültürde sıkça rastlanan büyü yapma yöntemleri arasında çeşitli malzemelerden karışımlar hazırlama, büyülü sözcükler söyleme veya hareketler yapma, büyülü semboller veya yazılar çizme, sihirli araçlar kullanma, kuklalar kullanma, kan veya hayvan yağı kullanma gibi şeyler yer alır.
Büyüler genellikle zenginlik, sağlık, başarı gibi iyi amaçlarla ya da birini cezalandırmak gibi kötü amaçlarla icra edilebilir. Büyüyle uğraşan kişilere büyücü veya sihirbaz denir. Günümüzde ise “sihirbazlık” terimi daha çok bir sahne sanatı olan “hokkabazlıkla” eşanlamlı kullanılır ve doğaüstü anlam içermez.
Orta Çağda ise büyücülük din adamları, mezarcılar, şifacılar ve demirciler gibi bazı meslek sahipleri tarafından da icra ediliyordu. Büyüye olan inanç zamanla azalmış olsa da bazı toplumlarda hala engellilerin büyü yapma veya ruh çağırma seansları sırasında doğaüstü güçler tarafından cezalandırıldığına dair inançlar bulunmaktadır.
Büyünün Kökeni ve Etimolojisi
Büyü kelimesi, Eski Türk dilinde “bügi” veya “bügü” şeklinde yazılmakta ve “sihirbaz” veya “din adamı” anlamına gelmektedir. Bu kelimenin etimolojisiyle alakalı olarak Almanca ve Fransızca “magie”, İngilizce “magic” gibi kelimelerin Yunanca “magostan” türediği bilinmektedir. Eski Farsça’da ise büyüye “magu” denilmekte ve Med kabilesi mensubu rahipler sınıfı için “maguş” terimi kullanılmaktaydı. İslam kaynaklarında ise “mecûs” veya “mecûsî” gibi kelimeler, tabiatüstü güçleri kullanabildiğine inanılan bu sınıfı tanımlamak için kullanılmaktadır.
Büyü Türleri Nelerdir?
Büyü, ak büyü ve kara büyü olarak iki ana gruba ayrılır. Ak büyü, iyi niyetle bir canlının iyiliği için yapılan büyüdür. Bu gruba ruhsal şifacılık, bencilce amaç gütmeyen dualar gibi uygulamalar dahildir.Kara büyü ise kötü niyetle, nefsani amaçlarla veya maddi ve manevi çıkar sağlamak amacıyla yapılan büyüdür. Kara büyü genellikle bir kişiye ait nesneler kullanılarak veya kuklalar aracılığıyla gerçekleştirilir. Kara büyü yapanlar, gönderdikleri etkilerin kendilerine dönerek kendi üzerlerinde etkili olmasına maruz kalabilirler. Bu durum “geri dönüş şoku” olarak adlandırılır ve büyücülerin başlarına gelen olumsuz olaylar bu şekilde açıklanır.
Büyü ve Din İlişkisi
Büyü ve din arasında bazı benzerlikler ve farklılıklar bulunmaktadır. Büyü, tabiattaki güçlere yönelmeyi ifade ederken din, genellikle her şeye gücü yeten bir varlığa yönelmeyi ifade eder. Büyücüler müşterileri için kutsal nesnelere başvururken din adamları bir cemaate hizmet ederler. Büyüde günah kavramı bulunmazken dinde günah anlayışı önemlidir. Büyü genellikle muvakkat bir menfaat hesabı üzerine kurulu iken dinde itaat, bağlanma gibi unsurlar ön plana çıkar. Bu nedenle dua, ibadet, ahlak gibi temel unsurlar büyüde bulunmaz.
Büyü ve Bilimin İlişkisi
Büyü ve bilim arasında da bazı ilişkiler ve ayrımlar bulunmaktadır. Bilim, doğal dünyayı gözlemleyerek ve deneyler yaparak gerçeği keşfetmeye çalışırken büyü, doğaüstü güçlere inanarak olayları etkilemeyi amaçlar. Büyü, daha çok bireysel bir mesele olarak görülürken bilim toplumsal bir çaba olarak değerlendirilir. Bilimde açıklık ve şeffaflık önemli iken büyüde kapalılık ve gizlilik vardır. Bilimin amacı bilgi ve anlayışı arttırmak iken büyünün amacı bireysel çıkar sağlamaktır. Ancak bazı araştırmacılar büyü ve dinin ortak bir kökten çıktığını savunmuş ve büyüyle dinin benzer özelliklere sahip olduğunu ileri sürmüşlerdir.
Büyü ve Toplum
Büyü, toplumda önemli bir rol oynamış ve hala bazı toplumlarda ilgi görmektedir. Büyüyü yapanlar genellikle tabiatı kontrol etme gücüne sahip olduklarına inanılan kişilerdir. Büyü, bazı insanların bilgi ve gücünün yetmediği durumlarda umut kaynağı olabilir. Günümüzde bile, en gelişmiş toplumlarda bile büyüye ilgi duyan kişiler bulunmaktadır.Büyü, insanlık tarihi boyunca var olmuş ve farklı kültürlerde farklı şekillerde kendini göstermiştir. Bu konu, antropoloji, sosyoloji, etnoloji gibi disiplinler tarafından incelenmiş ve farklı teoriler ortaya atılmıştır. Ancak büyü, halen gizemini ve ilgi çekiciliğini korumaktadır.